Een van de bijzonderheden aan het bestaan van de staat Israel is de religieuze dimensie daaraan. Natuurlijk manifesteert die zich op allerlei manieren en vooral binnen Israel, maar één dimensie is ook duidelijk waarneembaar buiten Israel, in Galoet, de diaspora waar wij wonen. Er is een gebed voor de staat Israel dat in de sjoeldienst wordt uitgesproken en steeds vaker uitbundig wordt gezongen.
Ruben Vis, 18 april 2018
Het gebed bestaat uit twee delen. Het eerste gaat inderdaad over Israel; het tweede gaat over hen die nog niet het heilige land hebben bereikt. Laat ons daar ook voor bidden (oren, davvenen). Voor hen vragen we:
Denk toch aan onze broeders, in welke landen van de verstrooiing zij ook mogen zijn, breng hen spoedig frank en vrij naar uw stad Zion, naar Jeruzalem.
In een tijd dat Joden niet weg konden uit de Sovjet-Unie was dit een tot de verbeelding sprekende tekst die vol vuur en overtuiging werd uitgesproken. Gelukkig zijn de omstandigheden gewijzigd. Maar er is nog wel een plek op aarde waar Joden niet vrij zijn; ze zijn in een gouden kooi gekluisterd. In een land dat zich tot aartsvijand van Israel ontpopt en dat zijn invloed juist nu, nu we zeventig jaar staat Israel vieren, steeds dichter tot de landsgrenzen van de Joodse staat uitbreidt. Iran. Een land waar de Joodse aanwezigheid millennia oud is; waar totdat de islamisten het er voor het zeggen kregen, de Joden er in welvaart leefden. Maar de herinnering aan die bloeitijd ligt ver achter ons.
Deze week vieren we feest om de zeventig jaar die Israel bestaat. Laten we dan niet vergeten dat er nog steeds Joden zijn die het niet wordt gegund om het zionsverlangen in daden om te zetten. De ongeveer 15.000 Joden in Iran zitten vast en kunnen niet wat wij kunnen: naar Israel gaan, of openlijk verlangen naar Israel, van Israel houden.
De Joden in Iran kennen Joods leven. In vier steden zijn er sjoels, scholen, restaurants, er is zelfs een joodse leerschool. Maar ze zitten op een eiland, de Joden van Esfahan en Teheran. Voor de hele Joodse wereld is Israel het centrum van het jodendom; voor de Joden in Iran geldt dat niet – mag dat niet gelden. Ze zijn afgezonderd van de wereld en daarmee van de Joodse wereld. Met zelfs de zo vergaande consequentie dat ze voor het vinden van een Joodse partner veroordeeld zijn tot uitsluitend de eigen Iraans-Joodse binnenlandse groep van 15.000. We weten dat Iran mensenrechten schendt en fors ook. Dit mensenrecht, de mogelijkheid hebben om de partner te kiezen die jij wil, wordt aan de gehele Joodse bevolking van Iran ontnomen.
Israel is jarig en dus is het feest. Dat nog steeds niet iedereen overal in staat is om ter gelegenheid van 70 jaar Israel feest te vieren, onderstreept eens te meer hoe blij en dankbaar we mogen zijn dat Israel, de Joodse staat, er is.